top of page

Κατάθλιψη

Η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από αισθήματα λύπης, κενού ή απελπισίας ή απώλεια ενδιαφέροντος για καθημερινές δραστηριότητες. Πρόσθετα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν απώλεια ή αύξηση βάρους, αλλαγή στα πρότυπα ύπνου, κόπωση ή χαμηλή ενέργεια, κακή συγκέντρωση ή αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής.

Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης που προκαλεί ένα επίμονο αίσθημα θλίψης και απώλεια ενδιαφέροντος. Ονομάζεται επίσης μείζονα καταθλιπτική διαταραχή ή κλινική κατάθλιψη. Επηρεάζει το πώς αισθάνεστε, σκέφτεστε και συμπεριφέρεστε και μπορεί να οδηγήσει σε μια ποικιλία συναισθηματικών και σωματικών προβλημάτων. Μπορεί να δυσκολεύεστε να κάνετε κανονικές καθημερινές δραστηριότητες και μερικές φορές μπορεί να αισθάνεστε ότι η ζωή δεν αξίζει να τη ζήσετε. Η κατάθλιψη είναι κάτι περισσότερο από μια απλή κρίση μελαγχολίας, δεν είναι αδυναμία και δεν μπορείτε απλά να "ξεφύγετε" από αυτήν.

Η κατάθλιψη μπορεί να απαιτεί μακροχρόνια θεραπεία. Αλλά μην αποθαρρύνεστε. Οι περισσότεροι άνθρωποι με κατάθλιψη αισθάνονται καλύτερα με φαρμακευτική αγωγή, ψυχοθεραπεία ή και τα δύο.

Συμπτώματα

Αν και η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής σας, οι άνθρωποι συνήθως έχουν πολλαπλά επεισόδια. Κατά τη διάρκεια αυτών των επεισοδίων, τα συμπτώματα εμφανίζονται τις περισσότερες ώρες της ημέρας, σχεδόν κάθε μέρα και μπορεί να περιλαμβάνουν: 
 

  • Αισθήματα θλίψης, δακρύρροιας, κενού ή απελπισίας

  • Εκρήξεις θυμού, ευερεθιστότητα ή απογοήτευση, ακόμη και για μικρά θέματα

  • Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για τις περισσότερες ή όλες τις φυσιολογικές δραστηριότητες, όπως σεξ, χόμπι ή αθλήματα

  • Διαταραχή ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της αϋπνίας ή του υπερβολικού ύπνου

  • Κούραση και έλλειψη ενέργειας, οπότε ακόμη και μικρές εργασίες απαιτούν επιπλέον προσπάθεια

  • Μειωμένη όρεξη και απώλεια βάρους ή αυξημένη επιθυμία για φαγητό και αύξηση βάρους

  • Άγχος, ταραχή ή ανησυχία

  • Επιβράδυνση σκέψης, ομιλίας ή κινήσεων του σώματος 

  • Αίσθημα αναξιότητας ή ενοχής, εμμονή σε αποτυχίες του παρελθόντος ή αυτοκατηγορίες

  • Δυσκολία στη σκέψη, τη συγκέντρωση, τη λήψη αποφάσεων και τη μνήμη 

  • Συχνές ή επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου, αυτοκτονικές σκέψεις, απόπειρες αυτοκτονίας ή αυτοκτονία

  • Ανεξήγητα σωματικά προβλήματα, όπως πόνος στην πλάτη ή πονοκέφαλος


Για πολλούς ανθρώπους με κατάθλιψη, τα συμπτώματα είναι συνήθως αρκετά σοβαρά ώστε να προκαλούν αισθητά προβλήματα στις καθημερινές δραστηριότητες, όπως εργασία, σχολείο, κοινωνικές δραστηριότητες ή σχέσεις με άλλους. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται γενικά δυστυχισμένοι ή δυστυχισμένοι χωρίς να γνωρίζουν πραγματικά το γιατί.

Αιτίες

Δεν είναι γνωστό τι ακριβώς προκαλεί την κατάθλιψη.

Όπως συμβαίνει με πολλές ψυχικές διαταραχές, μπορεί να εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες, όπως:

Βιολογικές διαφορές

Τα άτομα με κατάθλιψη φαίνεται να έχουν φυσικές αλλαγές στον εγκέφαλό τους. Η σημασία αυτών των αλλαγών είναι ακόμη αβέβαιη, αλλά μπορεί τελικά να βοηθήσει στον εντοπισμό των αιτιών.

Χημεία του εγκεφάλου

Οι νευροδιαβιβαστές είναι χημικές ουσίες του εγκεφάλου που πιθανότατα παίζουν ρόλο στην κατάθλιψη. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι αλλαγές στη λειτουργία και την επίδραση αυτών των νευροδιαβιβαστών και ο τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρούν με τα νευρο-κυκλώματα που εμπλέκονται στη διατήρηση της σταθερότητας της διάθεσης μπορεί να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην κατάθλιψη και τη θεραπεία της.

Ορμόνες

Οι αλλαγές στην ισορροπία των ορμονών του σώματος μπορεί να εμπλέκονται στην πρόκληση ή την πυροδότηση της κατάθλιψης. Οι ορμονικές μεταβολές μπορεί να προκύψουν με την εγκυμοσύνη και κατά τη διάρκεια των εβδομάδων ή μηνών μετά τον τοκετό και από προβλήματα του θυρεοειδούς, την εμμηνόπαυση ή μια σειρά άλλων καταστάσεων.

Κληρονομικά χαρακτηριστικά

Η κατάθλιψη είναι πιο συχνή σε άτομα των οποίων οι συγγενείς εξ αίματος έχουν επίσης αυτή την πάθηση.

Οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν γονίδια που μπορεί να εμπλέκονται στην πρόκληση κατάθλιψης.

Παράγοντες κινδύνου

Η κατάθλιψη ξεκινά συχνά στην εφηβεία, στα 20 ή στα 30, αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες διαγιγνώσκονται με κατάθλιψη, αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν θεραπεία.

Παράγοντες που φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ή πρόκλησης κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

 

  • Ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση και υπερβολική εξάρτηση, αυτοκριτική ή απαισιοδοξία.

  • Τραυματικά ή στρεσογόνα γεγονότα, όπως σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, θάνατος ή απώλεια αγαπημένου προσώπου, μια δύσκολη σχέση ή οικονομικά προβλήματα.

  • Συγγενείς εξ αίματος με ιστορικό κατάθλιψης, διπολικής διαταραχής, αλκοολισμού ή αυτοκτονίας

  • ΛΟΑΤΚΙ ταυτότητα. Το να είσαι λεσβία, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος, τρανς ή intersex σε μη υποστηρικτικό περιβάλλον.

  • Ιστορικό άλλων διαταραχών ψυχικής υγείας, όπως αγχώδη διαταραχή, διατροφικές διαταραχές ή διαταραχή μετατραυματικού στρες.

  • Κατάχρηση αλκοόλ ή ψυχαγωγικών ναρκωτικών.

  • Σοβαρή ή χρόνια ασθένεια, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του εγκεφαλικού επεισοδίου, του χρόνιου πόνου ή  καρδιακής νόσου.

  • Ορισμένα φάρμακα, όπως ορισμένα φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπνωτικά χάπια. (μιλήστε με το γιατρό σας πριν διακόψετε οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή)

Επιπλοκές

Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή διαταραχή που μπορεί να επιβαρύνει τρομερά εσάς και την οικογένειά σας. Η κατάθλιψη συχνά χειροτερεύει εάν δεν αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα συναισθηματικά, συμπεριφορικά και προβλήματα υγείας που επηρεάζουν κάθε τομέα της ζωής σας.

Παραδείγματα επιπλοκών που σχετίζονται με την κατάθλιψη περιλαμβάνουν:

  • Υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές παθήσεις και διαβήτη

  • Πόνος ή σωματική ασθένεια

  • Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών

  • Άγχος, διαταραχή πανικού ή κοινωνική φοβία

  • Οικογενειακές συγκρούσεις, δυσκολίες στις σχέσεις και προβλήματα στην εργασία ή στο σχολείο

  • Κοινωνική απομόνωση

  • Αυτοκτονικές σκέψεις, απόπειρες αυτοκτονίας ή αυτοκτονία

  • Aυτοτραυματισμός, όπως το κόψιμο

  • Πρόωρος θάνατος από ιατρικές παθήσεις

Πρόληψη

Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος για την πρόληψη της κατάθλιψης. Ωστόσο, αυτές οι στρατηγικές μπορεί να βοηθήσουν:

  • Λάβετε μέτρα για να ελέγξετε το άγχος, να αυξήσετε την ανθεκτικότητά σας και να τονώσετε την αυτοεκτίμησή σας.

  • Απευθυνθείτε στην οικογένεια και τους φίλους σας, ειδικά σε περιόδους κρίσης, για να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε τις δύσκολες περιόδους.

  • Λάβετε θεραπεία με τα πρώτα σημάδια για να αποτρέψετε την επιδείνωση της κατάθλιψης.

  • Εξετάστε το ενδεχόμενο λήψης μακροχρόνιας θεραπείας για να αποτρέψετε την υποτροπή των συμπτωμάτων.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η ψυχοθεραπεία CBT;

Οι θεραπευτές CBT εκπαιδεύουν τους πελάτες σχετικά με τη διάγνωση της κατάθλιψης, βοηθούν τους πελάτες να θέτουν στόχους και τους διδάσκουν βασικές δεξιότητες σκέψης και συμπεριφοράς. Οι παρεμβάσεις CBT για την κατάθλιψη γενικά επικεντρώνονται στο να βοηθήσουν τους πελάτες να ασχοληθούν περισσότερο με δραστηριότητες που εκτιμούν και τις οποίες έχουν εγκαταλείψει λόγω της κατάθλιψης. Η θεραπεία περιλαμβάνει επίσης τη βοήθεια των πελατών να αξιολογήσουν τις αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό τους, τον κόσμο και το μέλλον.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει:

  • Να προσαρμοστείτε σε κρίσεις ή δυσκολίες

  • Να εντοπίσετε αρνητικές πεποιθήσεις και συμπεριφορές και να τις αντικαταστήσετε με υγιείς, θετικές σκέψεις

  • Να διερευνήσετε σχέσεις και εμπειρίες και να αναπτύξετε θετικές αλληλεπιδράσεις με τους άλλους

  • Να βρείτε καλύτερους τρόπους να αντιμετωπίζετε και να επιλύετε προβλήματα

  • Να εντοπίσετε ζητήματα που συμβάλλουν στην κατάθλιψή σας και να αλλάξετε συμπεριφορές που την επιδεινώνουν

  • Να ανακτήσετε την αίσθηση ικανοποίησης και ελέγχου στη ζωή σας και να βοηθήσετε στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, όπως η απελπισία και ο θυμός

  • Να θέσετε ρεαλιστικούς στόχους για τη ζωή σας

  • Να αναπτύξτε την ικανότητα να διαχειρίζεστε και να αποδέχεστε τα δύσκολα συναισθήματα χρησιμοποιώντας πιο υγιείς συμπεριφορές

bottom of page